Historia Instytutu sięga 1968 roku. W dniu 5 listopada 1968 r., J. M. Rektor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu powołał Międzywydziałowe Studium Nauk Społeczno-Politycznych. 1 stycznia 1974 r. zostało ono przekształcone w Instytut Nauk Społeczno-Politycznych, samodzielną jednostkę naukowo-dydaktyczną w strukturze Wydziału Filologiczno-Historycznego.
1 października 1989 r. nastąpiła zmiana nazwy na Instytut Nauk Społecznych. Jego strukturę organizacyjną tworzyły zakłady naukowe reprezentujące trzy dyscypliny: politologię, socjologię i filozofię. Struktura Instytutu zmieniła się wraz z jego funkcjami oraz dyktowana była rozwojem naukowym pracowników i zadaniami dydaktycznymi.
Do 1988 r. INS miał charakter wyłącznie usługowy wobec innych jednostek Uczelni.
Od roku akademickiego 1988/89 rozpoczęto kształcenie na kierunku studiów nauki społeczne. Pierwsi absolwenci opolskiej uczelni otrzymali dyplomy ukończenia studiów magisterskich w roku 1994. W końcu lat 90 nastąpił istotny rozwój organizacyjny, kadrowy i naukowy Instytutu Nauk Społecznych, czego efektem było powołanie nowych kierunków studiów – socjologii i filozofii. 1 lutego 2004 r. decyzją Rady Wydziału Historyczno-Pedagogicznego, zatwierdzoną przez Senat Uniwersytetu Opolskiego, dokonano podziału Instytutu Nauk Społecznych na Instytut Politologii oraz Instytut Filozofii i Instytut Socjologii.
W ramach powołanego wówczas Instytutu Politologii wyodrębniono Katedry Komunikacji Społecznej i Dziennikarstwa oraz Systemów Władzy Lokalnej, a także Zakłady: Historii Myśli Politycznej; Stosunków Międzynarodowych; Europeistyki i Teorii Polityki. W maju 2004 roku Katedrę Systemów Władzy Lokalnej przekształcono w Zakład Systemów Politycznych.
Kolejne lata to dynamiczny rozwój Instytutu, który zaowocował zwiększeniem liczby zatrudnionych pracowników naukowo-dydaktycznych oraz kolejnymi zmianami w strukturze. W sierpniu 2006 roku utworzono Zakład Badań Wschodnich. W tym samym roku Instytut przeniósł się do nowej siedziby: budynku Collegium Civitas przy ul. Katowickiej 89. W związku z powołaniem przez Instytut kolejnych kierunków studiów licencjackich (Stosunki Międzynarodowe w 2006 roku) po raz kolejny zmianie uległa struktura: Zakłady Stosunków Międzynarodowych oraz Myśli Politycznej przekształcono w Katedry oraz powołano Katedrę Badań Współczesnych Problemów Śląska (w 2007 roku).
W 2009 roku utworzono w Instytucie kolejne studia licencjackie (Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna) oraz magisterskie (Stosunki Międzynarodowe).
W tym samym roku, Wydział Historyczno-Pedagogiczny (w strukturze którego funkcjonował wówczas Instytut), otrzymał uprawnienia do nadawania stopnia doktora w dyscyplinie nauk o polityce. W związku z tym, w Instytucie utworzono studia trzeciego stopnia w zakresie nauk o polityce. Obrony pierwszych doktorów odbyły się w 2011 roku. Do 2024 roku Instytut wypromował 46 doktorów nauk o polityce.
Rosnąca liczba pracowników Instytutu to także rozwój nowych obszarów badawczych, eksploatowanych przez opolskich politologów. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w nowej strukturze Instytutu, utworzonej w 2013 roku, która wskazywała kolejne kierunki rozwoju naukowego Instytutu: Stosunki Międzynarodowe, Studia Regionalne, Komunikacja Społeczna. W nowej strukturze znalazły się cztery Katedry, dwa Zakłady oraz siedem Pracowni, a nowymi obszarami badań były m.in. polityka bezpieczeństwa, nowe media, zarządzanie informacją, polityka lokalna.
W 2013 roku uruchomiono również nowy kierunek studiów magisterskich: Europa Master, prowadzony w języku angielskim i francuskim we współpracy z Uniwersytetami Jana Gutenberga w Moguncji oraz Uniwersytetu Burgundii w Dijon. Studia te, prowadzone są nieprzerwanie w modelu studiów trójstronnych, z zajęciami dydaktycznymi prowadzonymi w Opolu, Moguncji i Dijon. Współpraca zacieśniana w ramach studiów Europa Master była również jednym z fundamentów, na których powstał sojusz Forthem, którego Uniwersytet Opolski jest członkiem-założycielem.
Reforma nauki i szkolnictwa wyższego w 2018 roku oraz uchwalenie nowego statutu Uniwersytetu Opolskiego, spowodowały kolejną zmianę nazwy oraz struktury Instytutu w 2019 roku.
Instytut Nauk o Polityce i Administracji – tak brzmi nowa i wciąż aktualna nazwa – zorganizowany jest w oparciu o siedem Katedr prowadzących badania. Od 2021 roku Instytut posiada uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego w dyscyplinie nauki o polityce i administracji. Wysoka jakość prowadzonych badań naukowych została potwierdzona w 2023 r.: Ministerstwo Edukacji i Nauki przyznało Instytutowi kategorię A za działalność naukową w dyscyplinie Nauki o Polityce i Administracji.
Zgodnie z nową strukturą Uniwersytetu Opolskiego, od 2019 roku Instytut odpowiada przede wszystkim za koordynowanie badań naukowych, współpracę międzynarodową, politykę kadrową oraz uprawnienia do nadawania stopni. Obecnie w Instytucie zatrudnione są 42 osoby (6 profesorów, 15 profesorów uczelnianych, 12 adiunktów, 6 starszych wykładowców, 3 asystentów). W gronie kadry znajdują się badacze z Ukrainy (2 osoby), Kanady (2) i Czech (1).
Prowadzenie studiów pierwszego i drugiego stopnia od 2019 roku leży w kompetencjach Wydziału o Polityce i Komunikacji Społecznej (utworzonego w 2019 roku). W okresie wdrażania reformy utworzono również nowe kierunki studiów: Bezpieczeństwo Międzynarodowe (I stopnia; 2017 rok), Public Relations (I i II stopnia; 2018 rok); Zarządzanie Publiczne (I stopnia; 2017 rok) i Global Studies (I i II stopnia, 2022 rok).
Instytut Nauk o Polityce i Administracji
ul. Katowicka 89,
45-061 Opole
tel. +48 77 452 74 60,
e-mail: politologia@uni.opole.pl
Uniwersytet Opolski
ul. Kopernika 11a
45-040 Opole
Rektorat
tel.: 77 541 59 03
Biuro Kanclerza
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382
